Patricia van der Put verzorgt redactie en interview Martin Arends voor het magazine Mantel Mee - De Schrijfvijver

Mantel MEE - hoofdredactie tijdschrift

Opdrachtgever: MEE Mantelzorg (in opdracht van diverse gemeenten)

Voor het al bestaande tijdschrift mantelzorg magazine schreef ik als redacteur een voorstel waar we enthousiast mee aan de slag gingen. Daarbij gebruikte ik de input van het door mij uitgevoerde lezersonderzoek. Onder de naam Mantel MEE ging het vernieuwde magazine verder in een fris jasje met een aantal verse rubrieken.

Met veel plezier gaf ik als hoofdredacteur samen met collega’s vorm aan het magazine. In de editie van juni 2021 verzorgde ik het landelijk nieuws, regionieuws Drechtsteden, interview met Martin Arends, tips, als goede zorg ontspoort, aanraders en de Facebookactie.

De mooie en frisse uitstraling van het magazine ontstond door een uitstekende samenwerking met vormgever Rogier Bot van BuRobot.


‘Ik geef richting aan mijn eigen leven en voel me een bevoorrecht mens.’

Martin Arends (56) uit Zwijndrecht is mantelzorger voor zijn vrouw Yvonne (57). Hij werkt fulltime als consultant en mededirecteur van Blom Consultancy. Een half jaar na hun huwelijk in 1998 zag de huisarts een patroon in de klachten van zijn vrouw. Er volgde slecht nieuws. Yvonne bleek MS te hebben: een aandoening in het centraal zenuwstelsel. Na een tijd van onzekerheid, verdriet en onbegrip kan Martin nu zeggen dat hij een bevoorrecht mens is. Hij vertelt over zijn levensreis met moeilijke tijden, maar juist ook met levenslessen, zingeving en liefde.

‘Wat is er aan de hand?’
Martin weet nog wat de mantelzorgconsulent tegen hem zei tijdens een huisbezoek nadat ze de situatie had aangehoord: ‘Mijnheer, u bent een klassiek overbelaste mantelzorger.’ Een pijnlijke conclusie, maar wel een juiste. Zonder dat hij zich daar bewust van was, namen geleidelijk de zorgen en ongerustheid toe. Martin nam steeds meer huishoudelijke taken over. Er was het grote verdriet over de achteruitgang van zijn vrouw en afscheid van een beeld wat ze voor ogen hadden als jong stel. Dit in combinatie met een baan die ook behoorlijk wat van hem vraagt. Het moment dat Martin echt oververmoeid was, weet hij zich nog goed te herinneren. ‘Het was op mijn werk. Een collega sprak mij aan en vroeg: ‘Martin, wat is er aan de hand?’ Het ging niet, ik was flink oververmoeid. Ik stond ’s avonds laat de was op te vouwen om de dag erna er weer vroeg uit te moeten. Ik zag hoe de liefde van mijn leven onder mijn handen vandaan gleed. Het was niet meer te doen. Je rolt er vanzelf in waarbij je nog denkt: we houden van elkaar, het lukt allemaal wel. Het besef van de ernst van de situatie kwam hard binnen, want ik dacht dat Yvonne en ik het samen met onze liefde wel zouden kunnen. Het is een behoorlijke confrontatie om in te zien dat je het niet meer redt.’

Professionele zorg
De erkenning dat het niet meer ging, maakte ook ruimte voor oplossingen. Martin: ‘Yvonne wilde geen zorg in huis, maar ik gaf aan dat het niet anders kon. Een medewerker van Aafje (thuiszorgorganisatie) vertelde thuis bij ons op de bank tegen Yvonne dat het ook fijn zou kunnen zijn voor haar als ze overdag meer energie over zou houden voor leuke dingen, doordat zij ’s ochtends geholpen zou worden. Het was een emotioneel gesprek maar ook met erkenning. Het is belangrijk om dat sámen te ervaren en beide toe te geven dat het niet meer gaat. Anders ga je van elkaar verwijderen. Nu is het gewoon leuk dat er elke ochtend een vrolijke jonge tante komt voor Yvonne die gezellig, als vrouwen onder elkaar, de verzorging doet. Voor mij is een goede professional iemand die inlevend vermogen heeft, sociaal intelligent is en werkt vanuit de bedoeling.’ Enige tijd maakte Yvonne gebruik van het Persoonsgebonden budget (PGB). De papieren rompslomp, maar vooral de fouten van instanties waar je zelf steeds weer achteraan moet, maakten dat Martin er helemaal klaar mee was. Zo zegt hij: ‘Het loopt totaal uit de rails. Herhaaldelijk onterechte aanmaningen, meer tegenwerking dan meewerking. Er is geen menselijk beleid meer. Het gaf alleen maar veel stress en ik ben op dat gebied cynisch geworden. We betalen de zorg nu zelf. Ik wil niets meer met die instanties te maken hebben.’ ‘Dingen die zijn geweest, zijn geweest.’

In verbinding met jezelf
Martin analyseerde zijn eigen proces en stelde zichzelf de vragen: ‘Hoe zit ik in elkaar? Wat zijn mijn valkuilen? Wat zijn mijn sterke en minder sterke kanten?’ Op de vraag of hij dit proces ook doorlopen had zonder zijn rol als mantelzorger antwoordt hij: ‘Wel hetzelfde proces, maar minder snel. Eigenlijk zijn we allemaal kwetsbaar en wil je elkaar liefhebben. Door bij mijzelf naar binnen te keren leerde ik dat alles één is. We zijn allemaal in verbinding met elkaar. Je maakt dan veel bewuster keuzes over wat nu echt zin heeft in het leven. Ik denk dat veel mensen geleefd worden, niet in verbinding zijn met zichzelf en daardoor ongelukkig zijn. Voor mij zit de essentie in het geluk vinden in jezelf en daar tevreden mee zijn. Naar binnen kijken is voor veel mensen spannend. Jezelf afpellen kan moeilijk zijn, maar wat overblijft is een mooie glimlach. Als je daar hulp bij zoekt, is het wel heel belangrijk dat het mensen zijn met kennis van zaken. Zorg ook voor oprechte mensen om je heen met positieve energie. En doe ook waar je blij van wordt. Voor mij is dat bij mijn maatje Yvonne zijn, mijn werk en gitaarspelen. Yvonne is een wijze vrouw, ze is mijn steun en toeverlaat. Onder alle ellende ligt nog zoveel moois. De vriendschap met haar koester ik. Ik geef richting aan mijn eigen leven en voel mij een bevoorrecht mens. Leven in het nu is belangrijk. Dingen die zijn geweest, zijn geweest.’

Tips van Martin voor mantelzorgers:

  • Maak je niet te veel zorgen om dingen.
  • Leef in het nu en geniet.
  • Wees bewust met wat je aan het doen bent. Is het niet leuk? Kap er mee. Is het leuk? Doen.
  • Heb plezier in je werk.


Hoe werkt overbelasting? 
Martin haalt de metafoor van de kikker in de pan aan: doe je een kikker in een pan met kokend water, dan springt hij er meteen uit. Doe je een kikker in een pan op het vuur en laat je het water langzaam opwarmen, dan zal de kikker blijven zitten tot zijn einde. Hij went aan de veranderde omstandigheden. Bij overbelasting wen je als mantelzorger aan je eigen stressniveau. Totdat ook jouw reserves zijn opgebrand. Dat merk je zelf dus niet altijd op.

Dit interview stond in editie juni 2021. Oplage 8500.

Patricia van der Put verzorgt redactie en interview Martin Arends voor het magazine Mantel Mee - De Schrijfvijver